2020

terug naar de 2024 index



Istanbul: Byzantijnse kerken in Constantinopel

Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
De Kleine Hagia Sophia / Küçuk Ayasofya Camii werd gebouwd ten tijde van keizer Justinianus I
in het begin van de zesde eeuw. Deze kerk was het voorbeeld voor het ontwerp van de Hagia Sophia,
waarvan de bouw in 524 begon. Tegenwoordig is het een moskee.




Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
De kerk was gewijd aan de heiligen Sergius en Bacchus, Romeinse soldaten
die rond 300 onder keizer Maximianus de marteldood stierven.




Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Interieur van de Kleine Hagia Sophia: opvallend is de colonnade die op twee verdiepingen vrijwel geheel rondloopt
alleen onderbroken door de absis




Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Kleine Hagia Sophia: interieur richting van absis, op de voorgrond de minbar / preekstoel.
Er is niets meer over van de oorspronkelijke interieurdecoratie van de kerk met mozaïeken en muur van rood marmer.
Tijdens de Ottomaanse verbouwing tot moskee werden het vloerniveau verhoogd en de binnenmuren gepleisterd.




Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
De koepel van de kleine Hagia Sophia



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Een versierde kapiteel in de Kleine Hagia Sophia



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Orthodoxe kerk gewijd aan Maria Theotokos Kyriotissa (de gekroonde Moeder Gods) de 12e eeuw.
Nu bekend als Kalenderhane-moskee




Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Theotokos Kyriotissa-kerk was onderdeel van een kloostercomplex, die gebouwen zijn in de Ottomaanse tijd afgebroken.



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Theotokos Kyriotissa-kerk is nu een een moskee en werd in de Ottomaanse tijd door
de kalenderi, rondzwervende derwisjen, gebruikt




Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Theotokos Kyriotissa-kerk ligt in de Vefa-buurt vlak bij een schilderachtig Byzantijns poortje


Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Kerk-moskee van Vefa / Vefa Kilise Camii / Molla Gürani Camii  is een voormalige grieks-orthoxe kerk uit de 13/14e eeuw



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Kerk-moskee van Vefa: de kerk was waarschijnlijk gewijd aan Hagios Theodoros (St. Theodorus)


Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Kerk-moskee van Vefa: interieur. Na de verovering van Constionopel door de Ottomanen werd de kerk een moskee,
gesticht door de beroemde Koerdische geleerde Molla Gürani, hij was de leermeester van Sultan Mehmed II en Seyhülislam 



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Kerk-moskee van Vefa: wat overblijfselen uit de Byzantijnse periode


Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Kerk van St. Polyeuctus, de kerk werd gebouwd tussen 524 en 527, gesticht door de aristocrate Anicia Iuliana


Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Resten van de Kerk van St. Polyeuctus, nu een archeologische opgravingsgebied in het centrum in Istanbul


Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Resten van de Kerk van St. Polyeuctus: deze kerk was de grootste in Constantinopel vóór de bouw van de Hagia Sophia



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Klooster van Lips / Fenâri Îsâ Câmîi was in de Byzantijnse tijd een klooster (908) gesticht door de Byzantijnse
admiraal Constantin Lips waar later in opdracht van keizerin Theodora nog een kerk (gewijd in 1304) aan werd gebouwd




Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Klooster van Lips / Fenâri Îsâ Câmîi : interieur



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Klooster van Lips:



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin

Klooster Myrelaion ("de plaats van mirre ") nu Bodrum-moskee geheten. Keizer Romanos Lekapenos (920-944) bouwde
hier een paleis met een kerk dat een begraafplaats was voor zijn familie. Later werd het een klooster.




Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Klooster Myrelaion / Bodrum-moskee: interieur



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Hagia Irene (Heilige Vrede) is de oudste orthodoxe kerk, gesticht door Constantijn de Grote in 337.
Het huidige gebouw is van de 8e eeuw. Het is één van de weinige kerken in Istanbul die niet in een moskee is veranderd.




Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Hagia Irene: narthex, een voorhal, met toegang tot kerk en atrium



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Hagia Irene: atrium, een binnenplaats, is zichtbaar achter een glazen wand



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Hagia Irene: interieur



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Hagia Irene: de apsis van de kerk met kruis, is een uniek overblijfsel van de iconoclastische kunst



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Pantokrator-klooster / Zeyrek-moskee: gesticht door keizerin Irene in 1124 en was gewijd Christus Pantokrator



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Pantokrator-klooster / Zeyrek-moskee: na de dood van zijn vrouw, kort na 1124,
bouwde keizer Johannes II Komnenos nog een kerk aan de noordkant van de eerste kerk.




Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Pantokrator-klooster / Zeyrek-moskee: zijaanzicht



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Pantokrator-klooster / Zeyrek-moskee: na de verovering van Constaniopel in 1453 werd het klooster ingrijpend
verbouwd; van het oorspronkelijk zeer rijke Byzantijnse interieur is niets meer over.




Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Pantokrator-cistern: waterreservoirs die horen bij het Pentokrator-klooster



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Kerk van St. Maria van de Mongolen, gesticht door Maria Palaiologina in 1281. Zij was een
buitenechtelijke dochter van keizer Michael VIII en weduwe van Abaqa, Khan van het Mongoolse Il-Khanaat.
Na de dood van haar man keerde ze terug naar Constantinopel en liet een vervallen nonnenklooster en de kerk herbouwen.




Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Kerk van St. Maria van de Mongolen, gesticht door Maria Palaiologina in 1281.
Sindsdien kregen het klooster en de kerk de bijnaam Mouchliotissa ("van de Mongolen" in het Grieks).




Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Kerk van St. Maria van de Mongolen, gesticht door Maria Palaiologina in 1281. De deur bleef dicht



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Kerk van St. Maria van de Mongolen. Wat archeologische resten om de kerk.



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
De Hagia Sophia ("Heilige Wijsheid"), oficieel Ayasofya en nu een moskee, werd tussen 532 en 537 gebouwd
onder leiding van Isidorus van Milete en Anthemios van Tralles, beiden zonder eerdere bouwervaring.




Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Hagia Sophia: maar eerst in de rij voor een kaartje (25 euro)!



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Hagia Sophia: westkant van de bovengalerij



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Hagia Sophia: toegang door de poort naar een vergaderzaal voor synoden



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Hagia Sophia: de Loge van de Keizerin. De zuilen zijn gemaakt van groene Thessalische steen



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Hagia Sophia: Detail van de kolom en een mozaïek van keizer Alexander III (870-913)



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Hagia Sophia: omdat de kerk nu een moskee is hebben toeristen alleen toegang tot bovengalerij - het museumdeel;
de begaande grond is enkel toegankelijk voor gelovigen. De marmeren vloer is daarom bedekt met tapijt.




Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Hagia Sophia: begane vloer is een moskee, in de voormalige apsis is een mihrab zichtbaar



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Hagia Sophia: het kroningsvierkant, de plek waar vroeger de Byzantijnse keizers werden gekroond
is uit historisch respect vrijgelaten van tapijt




Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Hagia Sophia: de koepel (diameter van 32 meter) wordt geflankeerd door cerubijnen



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Hagia Sophia: de koepel, cerubijn


Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Hagia Sophia: mozaiek met Maria, Jezus en Johannes de Doper




Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Hagia Sophia: de koepel, rijk versierde zuilen



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Hagia Sophia: mozaiek met Maria met kind geflankeerd door Johannes II Komnenos en keizerin Irene




Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Hagia Sophia: na het overlijden van de beroemde kat Gli in 2020 heeft de Hagia Sophia een nieuwe kat


Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Hagia Sophia: mozaiek met Maria met kind in de apsis; doeken verbergen dat zij zichtbaar zijn vanaf de begaane grond



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Hagia Sophia: bovengalerij noordkant



Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
Hagia Sophia: mozaïek met Justinianus de Grote (links), Maag Maria (midden) en Constantijn de Grote (rechts)
Juststianus biedt haar de kerk aan en Constantijn de stad.




Istanbul Constantinopel Byzantijns Istanbul Constantinople Byzantin
De Hagia Sophia inspireert nog steeds kunstenaars


terug naar de 2024 index


© geert van der wijk - 2025